Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης  , αντιλαμβανόμενα στο πλαίσιο της  χρηματοπιστωτικής κρίσης ότι η ανεύθυνη συμπεριφορά των συμμετοχόντων στην αγορά  μπορεί να υπονομεύ­σει τα θεμέλια του χρηματοοικονομικού συστήματος, οδη­γώντας σε έλλειψη εμπιστοσύνης εκ μέρους όλων των πλευ­ρών, ιδίως των καταναλωτών, και, δυνητικά, σε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, εξέδωσε την ΟΔΗΓΙΑ 2014/17 ΕΕ  της 4^ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2013/36/EEκαι του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010.

Από το προοίμιο της οδηγίας καθίσταται σαφές ότι από καιρό εντοπίστηκαν μια σειρά προβλημάτων  στις αγορές ενυπόθη­κης πίστης εντός της Ένωσης τα οποία οφείλονται στις ανεύθυνες πρακτικές χορήγησης και λήψης δανείων και στα περιθώρια ανεύθυνης συμπεριφοράς εκ μέρους συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των μεσιτών πιστώσεων και των μη πιστωτικών ιδρυμάτων

Σκοπός της οδηγίας είναι η θέσπιση ενός επαρκώς εναρμονισμένου ενωσιακού νομικού πλαισίου στις χώρες- μέλη που θα εξασφαλίσει βιώσιμη χορήγηση και λήψη δανείων και ταυτόχρονα υψηλό επίπεδο προστασίας καταναλωτή. Για να καταστεί δε δυνατή η επιδιωκόμενη προστασία ,δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην επάρκεια και το αυξημένο γνωστικό επίπεδο του προσωπικού των πιστωτικών φορέων , στην εκτενή  και έγκαιρη πληροφόρηση των καταναλωτών σχετικά με τα προτεινόμενα δάνεια αλλά και στην επίγνωση των κινδύνων που αναλαμβάνουν .

Βασική προϋπόθεση , σύμφωνα με την οδηγία,  για να δια­σφαλιστεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών είναι η απαίτηση να επιδείξει ο κλάδος  των πιστωτικών φορέων υψηλό βαθμό δικαιοσύνης, εντιμότη­τας και επαγγελματισμού, να έχει κατάλληλη διαχείριση των συγκρούσεων συμφερόντων, συμπεριλαμβα-νομένων εκείνων που σχετίζονται με την αμοιβή, και να παρέχει συμβουλές προς όφελος του καταναλωτή. Στην κατεύθυνση αυτή  προβλέπονται κανόνες για την αμοιβή του προσωπικού με το σκοπό να περιοριστούν οι κακόβουλες πρακτικές πώλησης και να εξασφαλιστεί ότι ο τρόπος αμοιβής του προσωπικού δεν το εμποδίζει να συμμορφώνεται με την υποχρέωση να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα του καταναλωτή.

Επιπλέον δίνεται έμφαση σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο των τραπεζικών συμβάσεων :Πριν από την σύναψη μιας σύμβασης πίστωσης είναι αναγκαίο, σύμφωνα με την Οδηγία, να εκτιμάται και να επαληθεύεται η ικανότητα και η διάθεση του καταναλωτή να εξοφλήσει το δάνειο. Αυτή η αξιολόγηση της πιστοληπτικής του ικανότητας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλους εκείνους τους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη δυνατότητα του καταναλωτή να εξοφλήσει την πίστωση καθ’ όλη τη διάρκεια της .Και ακόμα πιο ενδιαφέρουσα η σχετική πρόβλεψη για τους εγγυητές : Η απόφαση του πιστωτικού φορές ως προς τη χορήγηση της πίστωσης θα πρέπει να συμβαδίζει με το αποτέλεσμα της αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας .Η δυνατότητα του πιστωτικού φορέα να μεταβιβάσει τμήμα του πιστωτικού κινδύνου σε τρίτο δεν θα πρέπει να τον κάνει να αγνοεί τα συμπεράσματα της αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και να προτείνει σύμβαση πίστωσης σε καταναλωτή ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι σε θέση να την εξοφλήσει.  

Η Οδηγία, ακόμα , στον 9^ο κεφάλαιο , περιλαμβάνει διατάξεις για τα δάνεια σε ξένο νόμισμα  στη λογική αποτροπής επανεμφάνισης προβλημάτων παρόμοιων με όσων δημιουργήθηκαν σε όλη την Ευρώπη από τα γνωστά δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Στις τελικές διατάξεις της Οδηγίας προβλέπεται η μέριμνα των κρατών –μελών για τη θέσπιση ενδεδειγμένων και αποτελεσματικών διαδικασιών καταγγελίας και επανόρθωσης για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών μεταξύ καταναλωτών και πιστωτικών φορέων,μεσιτών πιστώσεων και εντεταλμένων αντιπροσώπων σχετικά με συμβάσεις πίστωσης ,χρησιμοποιώντας όπου ενδείκνυται υφιστάμενα όργανα.

Τα Κράτη –μέλη οφείλουν να θεσπίσουν και να δημοσιεύσουν το αργότερο ως 21 Μαρτίου 2016 τις αναγκαίες νομοθετικές ,κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την Οδηγία 2014/17. Για προφανείς λόγους η ως άνω Οδηγία δεν εφαρμόζεται σε συμβάσεις πίστωσης που ισχύουν πριν από τις 21 Μαρτίου 2016 .

Μαρούσα Πρωτοπαπαδάκη-Δικηγόρος

 

Για να δείτε το σχετικό αρχείο πατήστε εδώ