Νομολογία
ΣτΕ 2816/2015 : Η πολυπλοκότητα ορισμένων νομοθετικών ρυθμίσεων και οι εύλογες αμφιβολίες των διοικούμενων αποτελεί τελικά εμπόδιο στην παροχή της ίδιας της έννομης προστασίας .


9 ΟΚΤ 2016

Η συνεχής  αλλαγή της νομοθεσίας και το ασαφές  περιεχόμενο πολλών διατάξεων δεν είναι μόνο ,δυστυχώς , ένα γνωστό πρόβλημα .Αποτελεί ταυτόχρονα και εμπόδιο στην παροχή της ίδιας της έννομης προστασίας στους διοικούμενους. Στην απόφαση  του ΣτΕ με αριθμό 2816/2015 απορρίφθηκε η αγωγή ενός ζευγαριού που αιτούνταν ψυχική οδύνη από το θάνατο του παιδιού του ,μετά από έντεκα ολόκληρα χρόνια δικαστικών αγώνων, καθώς  θεωρήθηκε   ότι  εσφαλμένα είχε εναχθεί στη  δίκη το  Περιφερειακό Σύστημα Υγείας (ΠΕ.Σ.Υ)  αντί για  το Γενικό Νοσοκομείο Σητείας. Αιτία του προβλήματος οι ασαφείς διατάξεις του ν. 2889/2001 με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι Υγειονομικές Περιφέρειες της ελληνικής επικράτειας .

Η αγωγή απορρίφθηκε παρά το γεγονός ότι δέχθηκε πως  με τις διατάξεις που εισήγαγε ο παραπάνω νόμος επήλθαν  νομοθετικές μεταβολές στη διοικητική οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών που δυσχέραιναν τον καθορισμό του προσώπου κατά του οποίου  θα έπρεπε να στραφεί ο πολίτης για την ικανοποίηση των αξιώσεων του.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως η τοποθέτηση του Προέδρου και δύο συμβούλων: Αφού αναγνώρισαν το υπαρκτό πρόβλημα της πολυπλοκότητας των συγκεκριμένων ρυθμίσεων και των , εξ αιτίας  αυτής, εύλογων αμφιβολιών των διοικούμενων ως προς το ποιο πρόσωπο ήταν υπόχρεο για την αιτούμενη χρηματική αποζημίωση , υποστήριξαν ότι :Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανάγκη πραγματικής αλλά και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας των διοικούμενων κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ ,αν και η κρίση του Εφετείου για την εφαρμογή των συγκεκριμένων διατάξεων  ήταν ορθή, και συνεπώς δεν νομιμοποιούνταν το ΠΕΣΥ αλλά το Γενικό Νοσοκομείο Σητείας , όφειλε το Δικαστήριο να λάβει υπόψη ότι οι διοικούμενοι είχαν στρέψει εσφαλμένως το δικόγραφο τους διότι είχαν σχηματίσει εσφαλμένη πεποίθηση  και να ερμηνεύσει το δικόγραφο ως στρεφόμενο κατά του Γενικού Νοσοκομείου .

Δυστυχώς, η εξαιρετική αυτή τοποθέτηση ανήκε στην μειοψηφία. 

Ακολουθεί το κείμενο της απόφασης :

Αριθμός 2816/2015

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Α΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 12 Ιανουαρίου 2015, με την εξής σύνθεση: Νικ. Σακελλαρίου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Α΄ Τμήματος, Σπ. Μαρκάτης, Τ. Κόμβου, Π. Μπραΐμη, Π. Χαμάκος, Σύμβουλοι, Στ. Κτιστάκη, Θ. Ζιάμου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Β. Ραφαηλάκη, Γραμματέας του Α΄ Τμήματος.

 Για να δικάσει την από 5 Ιουλίου 2010 αίτηση:

των: 1) έως και 5) , οι οποίοι παρέστησαν με το δικηγόρο Βασίλειο Σπανουδάκη (Α.Μ. 404 Δ.Σ.  Ηρακλείου), που τον διόρισαν με πληρεξούσιο,

κατά της Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας (Δ.Υ.Πε.) Κρήτης, πρώην Περιφερειακού Συστήματος  Υγείας (Πε.Σ.Υ.) Κρήτης, η οποία παρέστη με το δικηγόρο Μιχαήλ Σταματάκη (Α.Μ. 643 Δ.Σ.  Ηρακλείου), που τον διόρισε με πράξη του Διοικητή της.

Με την αίτηση αυτή οι αναιρεσείοντες επιδιώκουν να αναιρεθεί η υπ’ αριθμ. 41/2010 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Χανίων.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Στ. Κτιστάκη

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αναιρεσειόντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο της αναιρεσίβλητης Δ.Υ.Πε., ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου

 κ α ι

 Α φ ο ύ  μ ε λ έ τ η σ ε  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α

 Σ κ έ φ θ η κ ε  κ α τ ά  τ ο  Ν ό μ ο

 1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο(2520034-7/2010 ειδικά έντυπα).

 2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 41/2010 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Χανίων, με την οποία απερρίφθη έφεση των αναιρεσιβλήτων κατά της 434/2005 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Ηρακλείου. Με την τελευταία αυτή απόφαση είχε απορριφθεί αγωγή των ιδίων με την οποία ζητούσαν να υποχρεωθεί το Περιφερειακό Σύστημα Υγείας (Πε.Σ.Υ.) Κρήτης (ήδη Δ.Υ.Πε Κρήτης) να τους καταβάλει τα αναφερόμενα στην απόφαση αυτή ποσά, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης που προκλήθηκε από το θάνατο του τέκνου των δύο πρώτων και εγγονής των λοιπών τριών εκ των αναιρεσιβλήτων, θάνατο ο οποίος, κατά τους ισχυρισμούς τους, επήλθε συνεπεία παρανόμων παραλείψεων οργάνου του Νοσοκομείου Σητείας, αποκεντρωμένης μονάδας, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 2889/2001, του Πε.Σ.Υ. Κρήτης.

 3. Επειδή, η υπόθεση αυτή παραπέμφθηκε στην επταμελή σύνθεση του Α` Τμήματος με την 2011/2014 απόφαση του ιδίου Τμήματος, υπό πενταμελή σύνθεση, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 14 παρ. 5 του π.δ. 18/1989 (8 Α΄).

 4. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝ.Α.Κ.) ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος...», στο δε άρθρο 106 ορίζονται τα εξής: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους».

 5. Επειδή, εξ άλλου, στο άρθρο 71 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97), ορίζεται ότι: «1. Αγωγή μπορεί να ασκήσει εκείνος ο οποίος έχει κατά του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου χρηματική αξίωση από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου…», στο δε άρθρο 72 του ιδίου Κώδικα ορίζεται ότι: «Η αγωγή ασκείται κατά του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, που είναι υπόχρεο προς ικανοποίηση της κατά την παρ. 1 του προηγουμένου άρθρου αξίωσης».

 6. Επειδή, περαιτέρω, στις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 1397/1983 «Εθνικό Σύστημα Υγείας» (Α΄ 143) ορίζεται ότι: «1. Νοσοκομεία ιδρύονται μόνον ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου...». Επακολούθησε ο ν. 2889/2001 (Α΄ 37/2.3.2001), με το άρθρο 1 του οποίου ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Η επικράτεια διαιρείται σε Υγειονομικές Περιφέρειες, οι οποίες ταυτίζονται με τις Διοικητικές. 2. Σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια της χώρας ιδρύεται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία “Περιφερειακό Σύστημα Υγείας”, που συμπληρώνεται από το όνομα της οικείας Περιφέρειας. Εδρα έχει την πόλη που εδρεύει η Διοικητική Περιφέρεια και εποπτεύεται και ελέγχεται από τον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας… 3. Τα Πε.Σ.Υ. οργανώνονται, διοικούνται και στελεχώνονται κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου. ... 4. Ολες οι Νοσοκομειακές Μονάδες, καθώς και τα Κέντρα Υγείας με τα Περιφερειακά τους ιατρεία, που ανήκουν στο Ε.Σ.Υ. και βρίσκονται και λειτουργούν στη χωρική αρμοδιότητα κάθε ιδρυόμενου Πε.Σ.Υ., μετατρέπονται αυτοδικαίως, από τη δημοσίευση αυτού του νόμου, σε αποκεντρωμένες και ανεξάρτητεςυπηρεσιακές μονάδες του αντίστοιχου Πε.Σ.Υ., με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Οιαποκεντρωμένες μονάδες συνεχίζουν να έχουν την διοίκηση του προσωπικού τους και οι υπάλληλοι διατηρούν τους κλάδους και τις θέσεις τους. Στο Πε.Σ.Υ. περιέρχεται αυτοδικαίως, κατά κυριότητα, χωρίς την τήρηση οποιουδήποτε τύπου, πράξης ή συμβολαίου, το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας των μονάδων αυτών, οι οποίες εξακολουθούν να έχουν την αποκλειστική χρήση και διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων, κατά τα οριζόμενα στις ειδικότερες διατάξεις του παρόντος νόμου... 5. (όπως η παρ. αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 3204/2003, Α΄ 296). Ο διοικητής έχει τη νόμιμη εκπροσώπηση, δικαστική και εξώδικη, των ανωτέρω αποκεντρωμένων και αυτοτελών μονάδων των νοσοκομείων, για όλα τα θέματα που ανήκουν στην αρμοδιότητα αυτού ή στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου Διοίκησης. 6. … 7. Όλες οι αρμοδιότητες των υφιστάμενων Διοικητικών Συμβουλίων και των Προέδρων των νοσοκομείων περιέρχονται στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Συμβουλίου κάθε αρμόδιου, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού, Πε.Σ.Υ., εκτός από τις ειδικώς προβλεπόμενες στην παράγραφο 5 εδ. Β΄ του άρθρου 5 και στην παράγραφο 7 εδ. Α’ του ίδιου άρθρου αυτού του νόμου, οι οποίες περιέρχονται στο Συμβούλιο Διοίκησης και τον Διοικητή των νοσοκομείων, αντιστοίχως. Το Δ.Σ. του Πε.Σ.Υ. μπορεί, με αποφάσεις του, να μεταβιβάζει στο Διοικητή του νοσοκομείου ή στο Συμβούλιο Διοίκησης αυτού μέρος ή το σύνολο των αρμοδιοτήτων του…». Στο δε άρθρο 2 του ως άνω νόμου 2889/2001 ορίζονται τα εξής: «Όργανα Διοίκησης. 1. Όργανα διοίκησης του Πε.Σ.Υ. είναι α) Το Διοικητικό Συμβούλιο, β) Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Πε.Σ.Υ., ο οποίος είναι και Γενικός Διευθυντής του Π.ε.Σ.Υ. … 3 . … 4. Το Δ.Σ. του Πε.Σ.Υ. έχει τις παρακάτω ειδικές αρμοδιότητες, πέραν των γενικών, που περιέρχονται σε αυτό με τη διάταξη της παραγράφου 7 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου: α) Συντονίζει, εξειδικεύει και ασκεί την πολιτική παροχής υπηρεσιών υγείας στην Περιφέρεια. β) Εκπονεί το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την παροχή υπηρεσιών υγείας στην Περιφέρεια και το υποβάλλει για έγκριση στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας. γ) Εκπονεί και επικαιροποιεί τον Υγειονομικό Χάρτη της Περιφέρειάς του και εισηγείται τις ενέργειες εφαρμογής του. δ) Εισηγείται στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας, τη χωροταξική κατανομή των μονάδων υγείας. ε) Καταρτίζει και υποβάλλει για έγκριση στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, τους οργανισμούς των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας. στ) Εισηγείται στον Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας την ίδρυση νέων τμημάτων και μονάδων, τη μείωση ή τη συγχώνευση των τμημάτων των νοσοκομείων, τη μεταφορά τμημάτων του Ε.Σ.Υ. ή την εγκατάσταση ή μετεγκατάσταση Πανεπιστημιακών Κλινικών από νοσοκομείο σε άλλο νοσοκομείο. ζ) Αποφασίζει για την ανέγερση ή την επέκταση ή την αναδιάταξη των διαφόρων μονάδων του και τη μεταφορά του εξοπλισμού τους. η) Εισηγείται στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας το συνολικό ετήσιο προγραμματισμό των προσλήψεων της Κεντρικής Υπηρεσίας και των αποκεντρωμένων μονάδων του. θ) Αποφασίζει, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις, για τις μετατάξεις, τις αποσπάσεις και τις μεταθέσεις του προσωπικού, πλην του ιατρικού, μεταξύ των μονάδων του. ι) Καταρτίζει τον ενιαίο προϋπολογισμό των μονάδων του. ια) Εγκρίνει και ελέγχει την εκτέλεση των προϋπολογισμών των μονάδων του και συντάσσει τον ενοποιημένο ισολογισμό και απολογισμό στο τέλος της χρήσης. ιβ) Παρακολουθεί την εφαρμογή του Ενιαίου Λογιστικού Σχεδίου στα Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας. ιγ) Εποπτεύει τις διαδικασίες προμηθειών των αποκεντρωμένων μονάδων του. ιδ) Αποφασίζει για την εισαγωγή μηχανοργάνωσης, τον εκσυγχρονισμό λειτουργικών συστημάτων και την τροφοδοσία βάσεων δεδομένων περιφερειακού ενδιαφέροντος. ιε) Συντάσσει Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων, την οποία υποβάλλει στον Υπουργό Υγείας και Πρόνοιας. ιστ) Παρακολουθεί τη λειτουργία και αξιολογεί το παραγόμενο έργο των μονάδων παροχής υπηρεσιών υγείας, με βάση ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες. ιζ) Εγκρίνει τα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα έπειτα από εισήγηση των Επιστημονικών Συμβουλίων των νοσοκομείων, αποφασίζει για την οικονομική ενίσχυση και διοικητική υποστήριξη αυτών και παρακολουθεί την υλοποίησή τους, καθώς και την ανάπτυξη άλλων κοινών υποστηρικτικών λειτουργιών,… ιη) Αποφασίζει για τη σύσταση αυτοτελώς ή από κοινού με άλλα Πε.Σ.Υ., Ανωνύμων Εταιρειών, που το μετοχικό τους κεφάλαιο ανήκει κατά ποσοστό 100% στο Πε.Σ.Υ. ή στα Πε.Σ.Υ., και έχουν σκοπό τη μελέτη, κατασκευή ή συντήρηση κτιριακών υποδομών και του συναφούς εξοπλισμού μονάδων του, εξαιρουμένων των νοσηλευτικών και ιατρικών υπηρεσιών. ιθ. [όπως η περίπτωση αυτή αντικαταστάθηκε από την παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 3204/2003] Αποφασίζει, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 109 του Συντάγματος, για την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των Κέντρων Υγείας και των μονάδων κοινωνικής φροντίδας και εγκρίνει τη σκοπιμότητα των αποφάσεων των Συμβουλίων Διοίκησης των νοσοκομείων, που αφορούν την αξιοποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων με αξία από 150.000 μέχρι 300.000 ευρώ. κα) Αποφασίζει για τα θέματα λειτουργικής διασύνδεσης των νοσοκομείων... κβ. … κγ. … κδ. … κε. …». Με το άρθρο 1 του ν. 3106/2003 (Α΄ 30), τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας (Πε.Σ.Υ.) μετονομάσθηκαν σε Περιφερειακά Συστήματα Υγείας και Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π.). Ακολούθως, με τον νόμο 3329/2005 «Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 81/4.4.2005), αναμορφώθηκε συνολικά το οργανωτικό σχήμα του Ε.Σ.Υ. που είχε θεσπισθεί με το ν. 2889/2001, με την κατάργηση των Πε.Σ.Υ.Π. και την ίδρυση με το άρθρο 1 του νόμου αυτού επτά (7) Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.), στην έδρα καθεμίας από τις οποίες συνεστήθη ν.π.δ.δ. με την επωνυμία: «Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας. ΔΥΠΕ». Στο δε άρθρο 7 του ιδίου νόμου, με τίτλο «Διοίκηση Νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Σ.Υ.Κ.Α.)», ορίζεται ότι: «1. Τα Νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. που είχαν μετατραπεί σε αποκεντρωμένες μονάδες των Πε.Σ.Υ.Π. με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 1 του Ν. 2889/2001 μετατρέπονται σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), τα οποία υπόκεινται στον έλεγχο και την εποπτεία του Διοικητή της αντίστοιχης Υγειονομικής Περιφέρειας, διέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και έχουν δικό τους προϋπολογισμό, πρωτόκολλο, σφραγίδα, αρχείο και αριθμό φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.)… 3. Οργανα διοίκησης των νοσοκομείων του Ε.Σ.Υ. είναι: α) το Διοικητικό Συμβούλιο και β) ο Διοικητής του Νοσοκομείου. …». 7. Επειδή, από το  συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι το ιατρικό προσωπικό των νοσοκομείων  θεωρείται, όσον αφορά την υπηρεσία του στο νοσοκομείο, όργανο αυτού κατά την έννοια των  άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ.. Συνεπώς, από τις παράνομες πράξεις ή παραλείψεις ή υλικές  ενέργειες ή παραλείψεις υλικών ενεργειών του προσωπικού αυτού κατά την παροχή ιατρικών  υπηρεσιών μπορεί να θεμελιωθεί ευθύνη προς αποζημίωση του νοσοκομείου όπου λειτουργούν,  εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις που τάσσουν οι διατάξεις αυτές (πρβ. ΣτΕ  735/2010, 1219/2012).

 7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση προκύπτουν τα  εξής: Οι ήδη αναιρεσείοντες με την από 3.9.2004 αγωγή τους αιτήθηκαν την καταβολή από το  Περιφερειακό Σύστημα Υγείας Κρήτης (Πε.Σ.Υ. Κρήτης) χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ψυχικής  οδύνης που προκλήθηκε σ’ αυτούς από το θάνατο του τέκνου των δύο πρώτων και εγγονής των  λοιπών τριών εκ των αναιρεσιβλήτων. Και τούτο διότι, κατά τους ισχυρισμούς τους, ο θάνατος  αυτός προήλθε από ολιγωρία του ιατρού ...................... , Διευθυντή του Μαιευτικού Τμήματος του  Γενικού Νοσοκομείου..., ως οργάνου αυτού και αποτελούντος αποκεντρωμένη και ανεξάρτητη  υπηρεσιακή μονάδα του προαναφερθέντος Πε.Σ.Υ., να υποβάλει την πρώτη εκ των αναιρεσειόντων  σε καισαρική τομή, λόγω μη έγκαιρης διαγνώσεως ακαμψίας της μήτρας. Συγκεκριμένα, στις  24.5.2004, κατόπιν αναβολής του τοκετού,γεννήθηκε το τέκνο των δύο πρώτων αναιρεσιβλήτωνμε πρόβλημα υγείας και μεταφέρθηκε στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου, όπου απεβίωσε την  επομένη. Τα ευρήματα της νεκροψίας έδειξαν «περιγεννητική υποξαιμία» και ο θάνατος του  βρέφους αποδόθηκε σε παρατεταμένη υποξία-ανοξία κατά τον τοκετό, με αποτέλεσμα να  προκληθεί σ’ αυτό εγκεφαλικό οίδημα και νέκρωση του εγκεφάλου. Εν όψει τούτων, οι αναιρεσείοντες θεώρησαν ότι υπήρχε ευθύνη του ανωτέρω γιατρού για το θάνατο του βρέφους οφειλόμενη σε παράνομες πράξεις και παραλείψεις του και, κατ’ επέκταση, υποχρέωση του ως άνω Πε.Σ.Υ. Κρήτης (ΝΠΔΔ) να καταβάλει χρηματική ικανοποίηση, η οποία ανερχόταν για τον καθένα από τους δύο πρώτους εκ των αναιρεσιβλήτων στο ποσό των 600.000 ευρώ και για καθένα από τους λοιπούς τρεις αναιρεσιβλήτους στο ποσό των 150.000 ευρώ. Η αγωγή αυτή απερρίφθη λόγω ελλείψεως παθητικής νομιμοποιήσεως του ως άνω Ν.Π.Δ.Δ., καθόσον, σύμφωνα με την κρίση του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, στη δίκη αυτή δεν ενομιμοποιείτο παθητικώς το Πε.Σ.Υ. Κρήτης, αλλά το Γενικό Νοσοκομείο Σητείας, ως υπηρεσία απολαμβάνουσα διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας, της οποίας όργανο ήταν ο ανωτέρω ιατρός. Κατά της αποφάσεως αυτής οι ήδη αναιρεσείοντες άσκησαν έφεση, ισχυριζόμενοι ότι έστρεψαν την αγωγή τους κατά του Πε.Σ.Υ. Κρήτης, διότι θεώρησαν ότι εκωλύοντο πλέον, εν όψει της διατυπώσεως των ως άνω διατάξεων και κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην έφεσή τους, να στραφούν όχι κατά του μη αποτελούντος πλέον Ν.Π.Δ.Δ. Νοσοκομείου Σητείας αλλά μόνον κατά του Πε.Σ.Υ. Κρήτης, στο οποίο περιήλθε η περιουσία του ως άνω Νοσοκομείου. Το δικάσαν εφετείο έλαβε υπ’ όψιν του ότι με τις εφαρμοστέες εν προκειμένω διατάξεις του ν. 2889/2001, η Επικράτεια διαιρέθηκε σε υγειονομικές περιφέρειες και σε κάθε μία από αυτές ιδρύθηκε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Πε.Σ.Υ.», για την αποτελεσματική οργάνωση και διοίκηση των μονάδων υγείας του Ε.Σ.Υ. που ανήκουν στην αρμοδιότητά τους. Περαιτέρω, έλαβε υπ’ όψιν ότι οι νοσοκομειακές μονάδες του Ε.Σ.Υ. που λειτουργούν στη χωρική αρμοδιότητα του αντίστοιχου Πε.Σ.Υ. μετατράπηκαν αυτοδικαίως σε αποκεντρωμένες και ανεξάρτητες υπηρεσιακές μονάδες, με διοικητική, όμως, και οικονομική αυτοτέλεια, ότι αυτές συνέχισαν να έχουν τη διοίκηση του προσωπικού τους και ότι, ναι μεν η περιουσία τους περιήλθε αυτοδικαίως στα Πε.Σ.Υ., εντούτοις η αποκλειστική χρήση και διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων παρέμεινε σ’ αυτές, καθώς και η ικανότητα διεξαγωγής των δικών που τις αφορούν. Το δικάσαν εφετείο συνεκτίμησε ακόμη το γεγονός ότι ο ανωτέρω ιατρός ανήκει στο προσωπικό του Νοσοκομείου Σητείας και ότι, σε περίπτωση που οι αναιρεσείοντες εδικαιούντο να λάβουν την αιτηθείσα χρηματική ικανοποίηση θα υποχρεωνόταν να την καταβάλει το Νοσοκομείο, το οποίο έχει οικονομική αυτοτέλεια και διατήρησε τη διαχείριση της περιουσίας του, όργανο του οποίου ευθύνετο, κατά τους αναιρεσείοντες, και όχι το Πε.Σ.Υ. Κρήτης, στη χωρική μόνον αρμοδιότητα του οποίου ανήκει το ως άνω Νοσοκομείο. Εξ άλλου, σύμφωνα με την ίδια κρίση, ο ανωτέρω ιατρός δεν κατέστη όργανο του Πε.Σ.Υ. Με τις σκέψεις αυτές, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι το Πε.Σ.Υ. Κρήτης δεν ενομιμοποιείτο παθητικώς στη δίκη της αγωγής ούτε στη δίκη ενώπιον αυτού και απέρριψε την έφεση των ήδη αναιρεσειόντων.

 8. Επειδή, η ως άνω κρίση του δικάσαντος Εφετείου ότι στην δίκη ενώπιόν του και ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου δεν ενομιμοποιείτο παθητικώς το Πε.Σ.Υ. Κρήτης, αλλά το Νοσοκομείο Σητείας, όργανο του οποίου ήταν ο προαναφερθείς γιατρός, είναι ορθή σύμφωνα με την σκέψη 7, οι δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.

Περαιτέρω, νομοθετικές μεταβολές στην διοικητική οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών που με τις εισαγόμενες ρυθμίσεις τους δυσχεραίνουν τον καθορισμό του προσώπου κατά του οποίου πρέπει να στραφεί κατά το άρθρο 72 ΚΔΔ η αγωγή αποζημιώσεως δεν επιτρέπουν την μεταβολή από τον δικαστή της αγωγής αποζημιώσεως του δικογράφου της ως προς τον καθ’ου στρέφεται αυτή, είναι δε διάφορο ζήτημα αν η αποτυχία παροχής ένδικης προστασίας εξ αιτίας των μεταβολών αυτών και η, εξ αυτού του λόγου, πρόκληση ζημίας μπορεί να προκαλέσει ευθύνη του Δημοσίου υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 105 ΕΙΣΝΑΚ.

Μειοψήφησε ο Πρόεδρος του Τμήματος Ν. Σακελλαρίου και η Σύμβουλος Τ. Κόμβου, με τη γνώμη των οποίων προσχώρησε και η Πάρεδρος τ. Κτιστάκη, οι οποίοι διατύπωσαν την άποψη ότι οι ως άνω εν προκειμένω εφαρμοστέες διατάξεις (του ν. 2889/2001) - με τις οποίες, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα σε αυτές, προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι τα Νοσοκομεία μετατρέπονται αυτοδικαίως από Ν.Π.Δ.Δ. σε αποκεντρωμένες και ανεξάρτητες υπηρεσιακές μονάδες του αντιστοίχου Πε.Σ.Υ. με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, ότι το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Νοσοκομείων περιέρχεται αυτοδικαίως κατά κυριότητα και χωρίς την τήρηση οποιουδήποτε τύπου, πράξεως ή συμβολαίου στο οικείο Πε.Σ.Υ., καθώς και ότι τα Νοσοκομεία εξακολουθούν να διατηρούν την αποκλειστική χρήση και διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων - είναι δυνατό, ως εκ της πολυπλοκότητας των εισαγομένων με αυτές ρυθμίσεων, να δημιουργήσουν εύλογες αμφιβολίες στους διοικουμένους ως προς το ποιό είναι, πράγματι, το υπόχρεο για τη χρηματική ικανοποίηση, από έννομο σχέση δημοσίου δικαίου, πρόσωπο και ειδικότερα, ως προς το εάν ενομιμοποιείτο παθητικώς εν προκειμένω το οικείο Νοσοκομείο ή το οικείο Πε.Σ.Υ. Εν όψει τούτου και προκειμένου να διασφαλισθεί η ανάγκη πραγματικής αλλά και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας των διοικουμένων κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ (πρβλ. ΕΔΔΑ, απόφαση της 26.7.2011, .. ...... κατά Ρουμανίας), κατά την μειοψηφούσα αυτή άποψη, ορθώς μεν το δικάσαν Εφετείο ερμήνευσε και εφήρμοσε τις προεκτεθείσες διατάξεις του ν. 2889/2001 - ως είχαν προ της εκ νέου τροποποιήσεώς τους με τις διατάξεις του ν. 3329/2005 - κρίνοντας, κατά τα ήδη εκτεθέντα, ότι εν προκειμένω ενομιμοποιείτο παθητικώς το Νοσοκομείο Σητείας, με το οποίο ο προαναφερθείς ιατρός συνεδέετουπηρεσιακά και όχι το οικείο Πε.Σ.Υ., πλην όφειλε, λαμβανομένου υπόψιν ότι οι αναιρεσείοντες - όπως προκύπτει από τα νομίμως κατ’ αναίρεση ληπτέα υπόψιν διαδικαστικά έγγραφα - είχαν σχηματίσει την πεποίθηση ότι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο δεν τους επέτρεπε να στραφούν κατά του Νοσοκομείου Σητείας αλλά μόνον κατά του οικείου Πε.Σ.Υ., να ερμηνεύσει το δικόγραφο της αγωγής τους ως στρεφόμενο κατά του νοσοκομείου Σητείας.

 9. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

 10. Επειδή, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις περιστάσεις, κρίνει ότι οι αναιρεσείοντες πρέπει να απαλλαγούν από τη δικαστική δαπάνη.

 Δ ι ά  τ α ύ τ α

 Απορρίπτει την αίτηση.

 Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου και

 Απαλλάσσει τους αιτούντες από τη δικαστική δαπάνη, κατά τα εις το αιτιολογικό.

 Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 5 Φεβρουαρίου 2015 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 10ης Ιουλίου 2015.

 

 Ο Πρόεδρος του Α΄ Τμήματος                Η Γραμματέας του Α΄ Τμήματος

 

 Νικ. Σακελλαρίου                                            Β. Ραφαηλάκη

 

 


Κατηγορία
Πρόσφατα
Αρχείο